Altıkırkbeş, 2012

Kitap İncelemesi

Bu bibliyografyadaki birçok kitap için “geri planda kalmış” demek mümkün; ancak bunlar içerisinde nispeten daha az fark edildiğini düşündüğüm ve buna en çok üzüldüğüm kitaplardan birisi de Altıkırkbeş'in bastığı ve akademik titizlikle hazırlanan bir çalışma olmasına rağmen bir müzik tarihi veya belgeseli tadında okunan bu kitap. Rock’n Roll’u sosyal, kültürel ve tarihsel bir fenomen olarak ele alan kitap, hem çok detaylı satır arası notlar ve bilgiler, hem de önemli eleştiriler içeriyor.

Rock ve Metal müziğin gelişimini, “Marjinalliğin Köklerine Panoramik Bir Bakış” başlığıyla, XIX.Yüzyıl’dan başlatsa da bu tarihin öncesindeki tarihsel kırılmalara da atıfta bulunarak, benzeri Rock tarihlerinin bir adım ötesine geçiyor Önder Kosbatar. Bu sayede iktidarlar, kültürel değişimler ve savaşlar eşliğinde, konunun tam anlamıyla “köküne” iniliyor.

Filozoflara ve sosyologlara teorik anlamda atıflarda bulunulan kitapta Rock ve Metal müziği oluşturan kültürel unsurlar, sözgelimi Dadaizm veya Gerçeküstücülük gibi görsel ve yazılı diğer sanatlarla köprüler kurularak oldukça geniş ama konuyu dağıtmayan bir çerçevede ele alınıyor.

Dolayısıyla Rock’ın önsözü olan Blues’un çıkışından itibaren neredeyse hiçbir aralığı kaçırmadan, dönemlerin sosyokültürel ve siyasi havası eşliğinde konu masaya yatırılıyor. İktidarların ve muhafazakar toplulukların karşısında her dönemin kendi tanımını oluşturduğu “marjinal” addedilenlerin hikayesini okuyoruz bir anlamda. 

Şu sıralar Antalya'da Kaleiçi'nde sahaflık yapmakla birlikte Tarih alanında akademik öğrenimi olan yazar Önder Kosbatar, lisans döneminden uzun bir zaman sonra olayı geçmişte bırakmayıp Yeniçağ Tarihi alanında master öğrenimine başlamış. Hem bu durum, hem de yazarın kitaplarla ilişkisi, "Taşlar Kimin İçin Yuvarlanıyor"un güçlü akademik altyapısını açıklıyor. Kitap, şu veya bu ülke değil bu kültürün yansımalarını geniş bir coğrafyayı mekan alarak anlatıyor. Bunu yaparken elbette Türkiye’yi de es geçmiyor. '68 hareketinin Türkiye’deki yansımaları, öncesi ve sonrasındaki politik gelişmeler içerisinde Rock, Saykodelik Rock, Anadolu Rock türlerinde müzik yapan sanatçıları ve grupları görürken, bir yandan da dönemin gençlik eğilimlerini inceliyoruz. Sultanahmet çevresindeki hippi ortamlarını, hippilerin kraliçesi Hippi Perihan’ı ve hippilerin kralı, ucuz içki satan ünlü meyhanenin sahibi Sıtkı Yener’i görüyoruz örneğin…

Bu bilgileri magazinsel verilerle değil akademik bir yaklaşım ve üslupla okuduğumuzu da tekrar hatırlatayım. 

Tabii Black Sabbath gibi öncül grupların kuruluşları, Rock müziğin alt türlerinin evrimleşmesini, Death Metal’den Punk’a varana kadarki değişimleri, 90’ların Nirvana ile birlikte gelen Grunge dönemine varana kadar bulmak mümkün bu kitapta…

Rock tarihini öğrenmek, araştırmak isteyenlerin yola çıkış kitabı olması gerektiğini söyleyerek sözlerimi bitireyim.